In België werkt ongeveer 3% van de bevolking tijdens de nacht. Een kleine groep die volgens meerdere onderzoeken regelmatig te maken krijgt met ernstige gezondheidsproblemen.
Meerdere studies toonden reeds aan dat er een positief verband is tussen nachtwerk en een verhoogde kans op diabetes type 2. Het risico loopt ook op naargelang iemand meer jaren nachtwerk heeft gedaan.
Aansluitend hierbij werd ook een positieve relatie gevonden tussen nachtwerk en een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Bij naar schatting 25% van de nachtwerkers met hart- en vaataandoeningen is de aandoening te wijten aan het nachtwerk.
Ook lijden mensen die nachtwerk verrichten vaker dan gemiddeld aan overgewicht of obesitas, ook al eten zij in de periode van de nachtdiensten even veel calorieën als in hun vrije tijd of als zij overdag werken. Juist daarom is het voor deze groep net extra belangrijk om een gezonde levensstijl te handhaven en zo goed mogelijk om te gaan met het nachtwerk.
Oorzaak
De oorzaak van deze gezondheidsrisico’s bij nachtwerk is de verstoring van onze interne biologische klok, de circadiane klok. Deze is verantwoordelijk voor aansturen van het dag- en nachtritme van verschillende processen in het lichaam.
Zonlicht speelt hierin, naast wakker zijn en bewegen, een cruciale factor. Het zorgt ervoor dat deze biologische klok elke dag weer ‘gereset’ wordt zodat ze hetzelfde ritme heeft als het dag en nacht ritme van de aarde.
Wanneer iemand dus ’s nachts werkt en overdag slaapt worden deze processen verstoord. Het gaat dan vooral om regeling van je bloeddruk, lichaamstemperatuur en glucose- en vethuishouding.
Vooral de verstoring van de glucose- en vethuishouding zou een grote invloed hebben op het gewicht van nachtwerkers. Het innemen van voedsel gedurende de nacht kan daardoor leiden tot grotere veranderingen in het lichaamsgewicht en hogere glucosespiegels in het bloed dan overdag.
Een Amerikaanse studie toonde aan dat nachtwerkers gemiddeld veel minder eiwitten innemen dan mensen die overdag werken. Aangezien eiwitten een zeer verzadigende functie hebben kan dit ook een invloed hebben op de hoeveelheid die je eet en het snackgedrag. Maar dit kwam maar naar voor in één enkele studie en moet dus verder onderzocht worden.
Wat kun je er aan doen?
Pas de basisprincipes van gezonde voeding toe.
Probeer je zo veel mogelijk te houden aan de drie maaltijdenstructuur. Tijdstippen kunnen natuurlijk variëren naargelang het uurrooster van je nachtdienst:
Eet niet te veel. Door grote hoeveelheden (vetrijk) voedsel belast je de spijsvertering. Dit werpt vermoeidheid in de hand.
Vooral de eerste twee maaltijden, aan de start van je shift en je lunch, zijn de belangrijkste.
Koolhydraten heb je zeker nodig tijdens je nachtshift. Vooral aan het begin van de nachtdienst zijn ze van essentieel belang om voldoende energie te hebben.
Goedenacht-app
Via de gratis app ‘Goedenacht’ vind je nog een heleboel tips en tricks om je nachtdiensten goed door te komen. Niet enkel op vlak van voeding, maar ook naar alertheid, beweging, etc.
Doe jij ook soms nachtwerk? En weet je niet wat je best eet op welk moment? Dan helpen wij jou graag met het opstellen van een persoonlijk voedingsschema aangepast aan je persoonlijke noden én het nachtwerk.
Bronnen afbeeldingen en informatie:
Informatie:
kernadvies-Gezondheidsrisico's-door-nachtwerk.pdf